Trang chủGiải pháp dựa vào thiên nhiên (Nature-based Solutions – NbS) là các biện pháp sử dụng hệ sinh thái và các quá trình tự nhiên để giải quyết các thách thức về môi trường, kinh tế và xã hội. Các giải pháp này không chỉ giúp bảo tồn đa dạng sinh học mà còn tăng cường khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, giảm thiểu rủi ro thiên tai và cải thiện chất lượng cuộc sống của con người.
Các giải pháp NbS phổ biến
Phục hồi và bảo vệ rừng: Rừng đóng vai trò quan trọng trong việc hấp thụ carbon, điều hòa khí hậu và bảo vệ đa dạng sinh học. Việc trồng rừng, tái tạo rừng tự nhiên và bảo vệ các khu rừng nguyên sinh không chỉ giúp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu mà còn góp phần duy trì cân bằng hệ sinh thái. Ngoài ra, việc phát triển các mô hình nông lâm kết hợp và sử dụng các phương pháp khai thác rừng bền vững cũng giúp hạn chế tác động tiêu cực đến môi trường.
Phát triển đô thị xanh: Việc tích hợp cây xanh, vườn trên mái, công viên và hồ điều hòa vào các khu đô thị giúp giảm hiệu ứng đảo nhiệt đô thị, cải thiện chất lượng không khí và nâng cao sức khỏe cộng đồng. Các thành phố xanh không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm mà còn mang lại không gian sống bền vững cho cư dân. Ngoài ra, việc sử dụng vật liệu xây dựng thân thiện với môi trường và tối ưu hóa hệ thống giao thông bền vững cũng là những giải pháp quan trọng trong phát triển đô thị xanh.
Quản lý tài nguyên nước bền vững: Các biện pháp như khôi phục vùng đất ngập nước, phát triển hệ thống thoát nước tự nhiên và sử dụng nước mưa giúp kiểm soát lũ lụt, cải thiện chất lượng nước và đảm bảo nguồn cung cấp nước lâu dài. Ngoài ra, các công nghệ xử lý nước thải thân thiện với môi trường, xây dựng hồ chứa nước tự nhiên và thúc đẩy tiết kiệm nước trong sinh hoạt cũng đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý tài nguyên nước một cách bền vững.
Canh tác bền vững và nông nghiệp sinh thái: Sử dụng các phương pháp canh tác thân thiện với môi trường như nông nghiệp hữu cơ, luân canh cây trồng và bảo tồn đất giúp duy trì năng suất nông nghiệp, giảm tác động tiêu cực đến môi trường và bảo vệ tài nguyên đất. Việc phát triển hệ thống canh tác thông minh, áp dụng công nghệ tưới tiêu tiết kiệm nước và giảm thiểu sử dụng hóa chất trong sản xuất nông nghiệp cũng góp phần xây dựng nền nông nghiệp bền vững.
Theo đó, với các giải pháp NbS trên sẽ mang lại nhiều hiệu quả tích cực cho môi trường, bao gồm:
Bảo vệ môi trường: NbS giúp giảm khí thải carbon thông qua việc bảo vệ và mở rộng diện tích rừng, hấp thụ CO2 từ khí quyển. Ngoài ra, các hệ sinh thái tự nhiên đóng vai trò quan trọng trong duy trì đa dạng sinh học, bảo vệ các loài động thực vật và duy trì cân bằng sinh thái.
Tăng cường khả năng thích ứng: Bằng cách bảo vệ hệ sinh thái, NbS giúp giảm thiểu tác động của thiên tai như lũ lụt, hạn hán và sóng nhiệt. Hệ thống rừng, đất ngập nước và các vùng bảo tồn thiên nhiên có khả năng hấp thụ sốc khí hậu và giúp con người thích nghi với biến đổi khí hậu.
Cải thiện sức khỏe và đời sống: Môi trường xanh giúp cải thiện chất lượng không khí, giảm ô nhiễm và cung cấp không gian sinh hoạt an lành cho con người. Nước sạch từ các hệ thống tự nhiên cũng góp phần nâng cao sức khỏe cộng đồng, giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến ô nhiễm môi trường.
Tạo cơ hội kinh tế: Phát triển du lịch sinh thái dựa vào hệ sinh thái tự nhiên giúp tạo ra nguồn thu nhập bền vững cho cộng đồng địa phương. Bên cạnh đó, các ngành kinh tế xanh như nông nghiệp sinh thái, quản lý tài nguyên bền vững và công nghệ môi trường cũng mở ra nhiều cơ hội việc làm và tăng trưởng kinh tế.
Tuy nhiên, mặc dù NbS mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc triển khai gặp không ít thách thức như thiếu hụt nguồn lực tài chính, sự phối hợp giữa các bên liên quan và nhận thức của cộng đồng còn hạn chế. Để phần nào khắc phục những hạn chế đó, Chính phủ và các Bộ, ngành cần tăng cường chính sách và pháp luật: Đưa NbS vào các kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội; Hợp tác đa bên: Kết hợp giữa chính phủ, doanh nghiệp, tổ chức phi chính phủ và cộng đồng để thực hiện các dự án NbS hiệu quả. Đặc biệt, mâng cao nhận thức cộng đồng thông qua thực hiện các chương trình giáo dục, truyền thông để khuyến khích người dân tham gia bảo vệ môi trường cũng là giải pháp hiệu quả theo xu hướng hiện nay.
Các giải pháp dựa vào thiên nhiên không chỉ giúp bảo vệ hệ sinh thái mà còn mang lại nhiều lợi ích kinh tế và xã hội. Việc đẩy mạnh thực hiện NbS sẽ góp phần xây dựng một tương lai bền vững, đảm bảo sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên./.
NBCA