Trang chủTrong những thập niên cuối thế kỷ XX và đầu thế kỷ XXI, bối cảnh thế giới đã có những biến đổi to lớn và sâu sắc, ảnh hưởng toàn diện và mạnh mẽ đến mọi mặt đời sống xã hội của các quốc gia, trong đó có Việt Nam, nổi bật là vấn đề về biến đổi khí hậu (BĐKH) và phát triển bền vững. Hai dấu mốc đã mở ra một kỷ nguyên phát triển mới trên toàn cầu – kỷ nguyên phát triển phát thải cacbon thấp với các mô hình sản xuất, tiêu dùng thân thiện với môi trường; bảo tồn tài nguyên, hạn chế, tiến tới xóa bỏ sử dụng nhiên liệu hóa thạch.
Cùng với những bước tiến của khoa học và công nghệ, nhận thức toàn cầu về biến đổi khí hậu (BĐKH) đã có những thay đổi đáng kể. Việc giảm phát thải khí nhà kính, phát triển năng lượng tái tạo và thực hiện các chiến lược tăng trưởng xanh trở thành những mục tiêu quan trọng trong chính sách của nhiều quốc gia. Việt Nam, một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề từ BĐKH, cũng đã có những bước đi tích cực nhằm thích ứng và giảm thiểu tác động tiêu cực của hiện tượng này.
Biến đổi khí hậu và những thách thức đối với Việt Nam
Việt Nam là một trong những quốc gia dễ bị tổn thương nhất trước BĐKH do có đường bờ biển dài, mật độ dân số cao tại các vùng trũng thấp và nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào nông nghiệp. Sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu, mực nước biển dâng cao và sự gia tăng của các hiện tượng thời tiết cực đoan như bão lũ, hạn hán, xâm nhập mặn đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống kinh tế – xã hội của đất nước.
Các nghiên cứu cho thấy, nếu không có các biện pháp ứng phó kịp thời, hàng triệu người Việt Nam có thể mất nơi ở, đất nông nghiệp bị thu hẹp, hệ sinh thái tự nhiên bị hủy hoại và nền kinh tế bị suy giảm nghiêm trọng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách về việc thực hiện các chiến lược phát triển bền vững và giảm phát thải carbon.
Các giải pháp phát triển bền vững
Trước bối cảnh đó, Việt Nam đã đề ra nhiều chính sách và chiến lược nhằm hướng tới phát triển bền vững, giảm thiểu tác động của BĐKH:
Một là, phát triển năng lượng tái tạo: Chính phủ đã đặt mục tiêu tăng tỷ lệ năng lượng tái tạo trong tổng sản lượng điện quốc gia. Để đạt được điều này, Việt Nam đã có những chính sách hỗ trợ mạnh mẽ như ưu đãi thuế, giá mua điện hấp dẫn, cùng với việc thu hút đầu tư vào các nguồn năng lượng tái tạo như điện mặt trời, điện gió và thủy điện nhỏ. Các dự án điện mặt trời ở Bình Thuận, Ninh Thuận, điện gió ở Bạc Liêu, Quảng Trị đã cho thấy tiềm năng lớn của Việt Nam trong lĩnh vực này.
Hai là, thực hiện nền kinh tế tuần hoàn: Chính phủ và các doanh nghiệp đang thúc đẩy mạnh mẽ việc áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn, trong đó tập trung vào việc giảm sử dụng nguyên liệu mới, khuyến khích sử dụng nguyên liệu tái chế, hạn chế chất thải nhựa và thúc đẩy tái sử dụng sản phẩm. Nhiều doanh nghiệp đã triển khai các mô hình sản xuất không rác thải, phân loại rác tại nguồn, tái chế rác thải nhựa thành các sản phẩm có giá trị kinh tế.
Ba là, ứng dụng công nghệ xanh trong sản xuất: Nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, nhiều doanh nghiệp đã chuyển đổi sang công nghệ sản xuất thân thiện với môi trường, áp dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng, sử dụng nguyên liệu sinh học và giảm phát thải khí nhà kính. Các ngành công nghiệp như dệt may, chế biến thực phẩm, xây dựng đang dần áp dụng các tiêu chuẩn xanh trong quá trình sản xuất, góp phần giảm ô nhiễm và nâng cao hiệu quả kinh tế.
Bốn là, xây dựng đô thị thông minh, thích ứng với BĐKH: Việc quy hoạch đô thị theo hướng bền vững giúp giảm tác động tiêu cực của thiên tai, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng đang triển khai nhiều dự án xanh như giao thông công cộng chạy điện, hệ thống quản lý nước thông minh, các khu đô thị sinh thái nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí và tiêu thụ năng lượng không cần thiết.
Cam kết quốc tế và tương lai phát triển bền vững của Việt Nam
Việt Nam đã tham gia nhiều hiệp định quốc tế về BĐKH như Hiệp định Paris 2015, trong đó cam kết giảm phát thải khí nhà kính và chuyển đổi sang nền kinh tế phát thải thấp. Chính phủ cũng đã đặt mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, phù hợp với xu hướng chung của thế giới.
Nhìn chung, việc ứng phó với BĐKH và hướng tới phát triển bền vững không chỉ là nhiệm vụ cấp thiết mà còn là cơ hội để Việt Nam chuyển đổi mô hình tăng trưởng, phát triển kinh tế xanh, bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Điều này đòi hỏi sự chung tay của cả Chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng để tạo ra những thay đổi thực sự bền vững trong tương lai./.
NBCA