Trang chủNgày 28/01/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 149/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược quốc gia về đa dạng sinh học đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Chiến lược) với mục tiêu chính nhằm gia tăng diện tích hệ sinh thái tự nhiên được bảo vệ, phục hồi và đảm bảo tính toàn vẹn, kết nối; đa dạng sinh học được bảo tồn, sử dụng bền vững nhằm góp phần phát triển kinh tế – xã hội theo định hướng nền kinh tế xanh, chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu.
Chiến lược đặt ra các mục tiêu cụ thể nhằm bảo tồn và phục hồi đa dạng sinh học (ĐDSH) theo hướng bền vững. Đến năm 2030, diện tích các hệ sinh thái tự nhiên được bảo vệ và phục hồi sẽ được gia tăng, đảm bảo tính toàn vẹn và kết nối, đồng thời phục vụ phát triển kinh tế – xã hội theo mô hình kinh tế xanh và thích ứng chủ động với biến đổi khí hậu.
Cụ thể, hệ thống các di sản thiên nhiên và khu bảo tồn sẽ được mở rộng và quản lý hiệu quả, hướng tới các chỉ tiêu quan trọng sau: diện tích các khu bảo tồn thiên nhiên trên đất liền đạt khoảng 9% tổng diện tích lãnh thổ; diện tích các vùng biển, ven biển được bảo tồn chiếm từ 3 – 5% vùng biển tự nhiên của quốc gia; 70% khu bảo tồn thiên nhiên và di sản thiên nhiên được đánh giá đạt hiệu quả quản lý. Đồng thời, số lượng các khu vực tự nhiên được công nhận theo tiêu chuẩn quốc tế sẽ tăng lên, bao gồm 15 khu đất ngập nước có tầm quan trọng quốc tế (Ramsar), 14 khu dự trữ sinh quyển và 15 vườn di sản ASEAN. Tỷ lệ che phủ rừng toàn quốc duy trì ổn định từ 42% – 43%, trong khi ít nhất 20% diện tích hệ sinh thái tự nhiên bị suy thoái sẽ được phục hồi.
Việc bảo tồn các loài hoang dã, đặc biệt là các loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ, cũng sẽ được đẩy mạnh. Mục tiêu đặt ra là không để xảy ra tình trạng tuyệt chủng của các loài hoang dã, đồng thời cải thiện quần thể của ít nhất 10 loài nguy cấp, quý, hiếm. Bên cạnh đó, công tác lưu giữ và bảo tồn nguồn gen sẽ được tăng cường, với mục tiêu thu thập tối thiểu 100.000 nguồn gen từ các loài hoang dã, giống cây trồng và vật nuôi.
Giá trị của ĐDSH và dịch vụ hệ sinh thái sẽ được đánh giá, bảo vệ và nâng cao thông qua việc sử dụng hợp lý, hạn chế tác động tiêu cực đến ĐDSH. Các giải pháp dựa vào thiên nhiên sẽ được áp dụng rộng rãi trong phát triển kinh tế – xã hội, phòng chống thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu. Đồng thời, cơ chế tiếp cận và chia sẻ lợi ích từ nguồn gen sẽ được thúc đẩy theo hướng công bằng và hợp lý.
Đến năm 2050, các hệ sinh thái tự nhiên quan trọng, loài nguy cấp và nguồn gen quý, hiếm sẽ được phục hồi và bảo tồn một cách hiệu quả. ĐDSH và dịch vụ hệ sinh thái sẽ được đánh giá đầy đủ, sử dụng bền vững và mang lại lợi ích thiết thực cho cộng đồng, góp phần đảm bảo an ninh sinh thái, tăng cường khả năng ứng phó với biến đổi khí hậu và thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước.
Dưới áp lực phát triển kinh tế – xã hội và sự gia tăng tác động của biến đổi khí hậu, đa dạng sinh học (ĐDSH) đang tiếp tục bị đe dọa và có xu hướng suy giảm. Để làm chậm tốc độ suy thoái ĐDSH trong thời gian tới, đồng thời tạo điều kiện phục hồi các hệ sinh thái tự nhiên trong những năm tiếp theo, hướng tới tầm nhìn của Công ước về ĐDSH về “sống hài hòa với thiên nhiên vào năm 2050”, việc thực hiện Chiến lược trong thời gian tới cần tập trung vào việc giảm thiểu các mối đe dọa đối với ĐDSH, đặc biệt tại các khu vực có giá trị ĐDSH cao, các vùng đất ngập nước quan trọng và các cảnh quan sinh thái chủ chốt. Đồng thời, cần thúc đẩy các phương thức khai thác, sử dụng tài nguyên sinh vật một cách bền vững; tăng cường hợp tác liên ngành nhằm khai thác và sử dụng hiệu quả các dịch vụ hệ sinh thái để phục vụ phát triển kinh tế – xã hội, đảm bảo quốc phòng – an ninh; đồng thời khuyến khích sự tham gia của cộng đồng và các bên liên quan.
Để thực hiện thành công Chiến lược này, cần có sự cam kết mạnh mẽ từ các cấp chính quyền với ý chí chính trị vững vàng và nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng cũng như tính cấp thiết của việc bảo vệ ĐDSH. Bên cạnh đó, cần cải cách các chính sách khuyến khích, loại bỏ các trợ cấp có tác động tiêu cực đến ĐDSH, bao gồm các ưu đãi kinh tế không bền vững; định hướng lại các lĩnh vực kinh tế theo mô hình tăng trưởng xanh và phát triển bền vững; huy động và tăng cường nguồn lực cho công tác bảo tồn ĐDSH. Ngoài ra, cần đảm bảo sự tham gia đầy đủ và hiệu quả của người dân địa phương và các thành phần xã hội trong quá trình ra quyết định liên quan đến bảo tồn ĐDSH và sử dụng bền vững các dịch vụ hệ sinh thái, kể cả tại các khu vực ưu tiên bảo tồn và cảnh quan sản xuất. Cuối cùng, ĐDSH phải được tích hợp vào tất cả các quy hoạch, kế hoạch, chiến lược phát triển của các Bộ, ngành, địa phương, đồng thời được lồng ghép một cách toàn diện trong các đánh giá môi trường chiến lược và đánh giá tác động môi trường./.
NBCA