Trang chủĐược biết đến là một trong những trung tâm đa dạng sinh học bậc nhất của Việt Nam, trong đó có nhiều loài nguy cấp quý hiếm cần được ưu tiên bảo tồn, Vườn quốc gia (VQG) Vũ Quang nằm trong một vùng sinh thái có mức độ ưu tiên toàn cầu, được xác định là cực kỳ quan trọng trong việc bảo tồn đa dạng sinh học cho cả khu vực. Nằm ở vị trí quan trọng trong dãy Trường Sơn, xen kẽ giữa VQG Pù Mát ở phía Bắc và VQG Phong Nha Kẻ Bàng ở phía Nam. Với chức năng nhiệm vụ chính là bảo tồn mẫu chuẩn về hệ sinh thái rừng Bắc Trường Sơn, bảo tồn sự đa dạng sinh học đặc trưng của rừng tự nhiên thuộc dãy Trường Sơn. VQG Vũ Quang còn góp phần duy trì cân bằng sinh thái và gia tăng độ che phủ rừng, bảo đảm an ninh môi trường và sự phát triển bền vững về tự nhiên kinh tế của các tỉnh lân cận. Bên cạnh đó, Vườn còn giúp phát huy các giá trị của hệ sinh thái rừng phục vụ công tác nghiên cứu khoa học, tham quan và du lịch sinh thái.
Để hiểu rõ hơn về những đặc điểm đặc trưng của VQG Vũ Quang, không thể không nhắc đến những yếu tố quan trọng như chất lượng môi trường đất, khí hậu và sự phong phú về thực vật, tất cả đều đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành hệ sinh thái đa dạng và độc đáo nơi đây. Mỗi nhóm đất trong khu vực VQG Vũ Quang có những đặc tính riêng biệt, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các loài thực vật, đặc biệt là những loài cây dược liệu quý hiếm. Khí hậu nhiệt đới gió mùa với hai mùa rõ rệt cũng là yếu tố ảnh hưởng sâu sắc đến sự sinh trưởng của thực vật, động vật và sự phân bố của các kiểu rừng trong khu vực. VQG Vũ Quang không chỉ nổi bật với hệ sinh thái phong phú mà còn là nơi bảo tồn nhiều loài thực vật quý, hiếm, trong đó có những loài được ghi vào Sách Đỏ Việt Nam và Danh lục Đỏ IUCN. Tất cả những yếu tố này kết hợp lại tạo nên một VQG Vũ Quang độc đáo và đầy tiềm năng nghiên cứu, bảo tồn và phát triển.
Chất lượng môi trường đất
VQG Vũ Quang có đặc trưng thổ nhưỡng ở các nhóm đất Feralit mùn vàng đỏ trên núi trung bình và cao (FH), phân bố từ độ cao 700m trở lên, dọc biên giới Việt – Lào. Đất có phản ứng chua (pH = 2,4). Thành phần cơ giới thịt nhẹ đến thịt trung bình, kết cấu hạt thô, đất có tầng mỏng đến tầng trung bình. Nhóm đất này chiếm 31% diện tích Vườn. Do đó, thảm thực vật chủ yếu ở đây là rừng kín thường xanh ẩm á nhiệt đới, phần lớn là rừng nguyên sinh và rừng ít bị tác động với độ che phủ rất cao (>90%). Đất phù hợp với các loài cây Pơ mu, Hoàng đàn giả, Du sam, Dẻ lá nhỏ…. Nhóm đất này ở VQG chỉ có 1 nhóm đất phụ là FHa (đất Feralit mùn vàng đỏ phát triển trên đá macma axít kết tinh chua).
Đất Feralit nâu vàng trên đồi, núi thấp: nhóm đất này phân bố từ độ cao dưới 700m, chủ yếu được hình thành trên các loại đá phiến thạch sét, sa thạch và macma axít kết tinh chua. Chúng phân bố đan xen vào nhau tạo nên khá nhiều loại đất có độ phì khác nhau tùy thuộc vào các kiểu địa hình, thảm thực bì, độ cao và độ dốc của địa hình.
Chất lượng khí hậu
VQG Vũ Quang có khí hậu nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa, có mùa đông lạnh, dễ xảy ra sương muối, mùa khô khí hậu nóng rất khắc nghiệt. Hàng năm có hai mùa rõ rệt (khí hậu miền Trung Việt Nam). Theo số liệu từ các trạm khí tượng, thuỷ văn cho thấy: Mùa mưa (từ hạ tuần tháng 8, tháng 9 và trung tuần tháng 11) lượng mưa chiếm 54% tổng lượng mưa cả năm. Vào thời gian này hàng năm Hà Tĩnh thường bị ảnh hưởng do những cơn bão từ biển Đông gây nên lũ lụt; Mùa khô (từ tháng 12 đến tháng 7 năm sau), đây là mùa nắng gắt, có gió Tây Nam (thổi từ Lào) khô, nóng, lượng bốc hơi lớn.
Do đó, nhiệt độ không khí khu vực VQG Vũ Quang khá cao, nhiệt độ trung bình cao nhất 28°C, nhiệt độ trung bình thấp nhất là 19,7°C. Nhiệt độ thấp nhất tuyệt đối là 2,6°C. Nhiệt độ trung bình trong năm là 23,5°C. Biên độ giữa nhiệt độ cao nhất và thấp nhất trong ngày lớn nhất vào tháng 7 và nhỏ nhất vào tháng 02, bình quân năm là 7,7°C ở Hương Sơn, 7,4°C ở Hương Khê./.
NBCA