Tin thế giới

Đẩy lùi nguy cơ siêu vi khuẩn kháng thuốc

Đăng lúc

Thuốc kháng sinh từ lâu đã được con người sử dụng nhiều, nhưng việc lạm dụng nó đang đưa tới sự xuất hiện của các loại siêu khuẩn kháng thuốc. Nhưng giờ đây, nguy cơ này có thể bị đẩy lùi khi một nhóm các nhà khoa học Hàn Quốc đã giải mã được quá trình sinh tổng hợp của các thuốc kháng sinh.

Đăng ngày 10-04-2012 trong chuyên mục Tin thế giới

Kanamycin do nhà vi trùng học người Nhật Hamao Umezawa phát hiện lần đầu tiên vào năm 1957 và đã được sử dụng để chữa trị lao và viêm phổi. Mặc dù đây là một trong những loại kháng sinh mạnh và được sử dụng nhiều nhất, nhưng quá trình và nguyên lý tổng hợp của nó cho tới nay vẫn chưa giải thích được bởi khó có thể biến đổi gen loại vi khuẩn sản sinh ra kanamycin, cũng có nghĩa là không thể thực hiện được các thí nghiệm biến đổi gen. Nhóm nghiên cứu của GS. Yoon đã sử dụng phương pháp sinh tổng hợp tổ hợp để giải quyết bài toán kéo dài 50 năm qua. Nhóm nghiên cứu của ông đã cô lập một cụm gen sản xuất kanamycin, sau đó cấy nó vào một vật chủ khác loại để xác định xem ở mỗi giai đoạn khác nhau, vật chất nào được tạo ra bởi gen nào. Đây là một quá trình rất tốn thời gian và đòi hỏi tính kiên trì, nhẫn nại cao. Nhưng 5 năm lao động không mệt mỏi của ông và các đồng nghiệp cuối cùng đã giúp vén bức màn bí ẩn về con đường tổng hợp kanamycin. Sử dụng phương pháp đó, nhóm của GS. Yoon đã tạo ra được loại kháng sinh có khả năng tiêu diệt các vi khuẩn kháng kanamycin. Phương pháp sinh tổng hợp tổ hợp và đã được sử dụng trên toàn thế giới từ đầu những năm 1990. Nhưng công nghệ phát hiện cụm gen sinh tổng hợp kanamycin và tạo ra thuốc kháng sinh mới là hoàn toàn do các nhà khoa học Hàn Quốc phát triển.
Kanamycin là một chất kháng sinh tạo thành từ một loại vi khuẩn có tên gọi streptomyces kanamyceticus sống trong lòng đất. Đây là một trong những chất kháng sinh lâu đời nhất được sử dụng để chữa bệnh lao, viêm phổi và bệnh lậu. Nó đã được dùng từ hơn 50 năm trước nhưng các nhà khoa học vẫn chưa thể giải thích cơ chế tổng hợp kháng sinh bên trong loại vi khuẩn này. Tuy nhiên giờ đây, một nhóm các nhà khoa học, đứng đầu là GS. Song Jae-kyung đã tìm ra được bí mật quá trình tổng hợp kanamycin. Sử dụng nguyên lý đó, các nhà khoa học đã phát triển một chất kháng sinh mới có thể tiêu diệt các chủng vi khuẩn kháng kháng sinh kanamycin một cách hiệu quả.

Vi khuẩn kháng kanamycin đã trở thành một vấn đề của những năm 1970. Các nhà khoa học sau đó đã tạo ra một loại kháng sinh mới có tên amikacin bằng phương pháp hóa tổng hợp. Nhưng gần đây lại xảy ra trường hợp vi khuẩn kháng amikacin. Tuy vậy, bằng phương pháp sinh tổng hợp mà các nhà khoa học khám phá ra, giờ đây có thể tách biệt các cụm gen để tạo ra một loại hóa chất đặc biệt và kết hợp nó với các cụm gen tạo ra kanamycin, để từ đó sản xuất được thuốc kháng sinh mới. Tóm lại, các nhà khoa học có thể thay đổi cấu trúc của amikacin để tạo ra các loại thuốc kháng sinh mới, chống lại các trường hợp nhiễm khuẩn kháng thuốc.Kháng sinh từng được xem là thần dược kể từ khi penicillin lần đầu được sử dụng vào năm 1941 để chữa các bệnh đơn giản. Nhiễm trùng giảm dần khi có sự xuất hiện của hàng loạt các loại kháng sinh và vào những năm 1960, các bác sĩ đã có thể khẳng định chiến thắng của y học đối với các loại bệnh nhiễm trùng. Nhưng từ đó tới nay, nhiều loại vi khuẩn đã thích nghi và phát triển được khả năng kháng thuốc, khiến người ta phải sử dụng đến loại kháng sinh mạnh hơn. Và rồi, khi xuất hiện vi khuẩn kháng thuốc mới thì tất cả lại đi vào một vòng luẩn quẩn. Bởi vậy, việc nhóm nghiên cứu của GS. Yoon tìm ra phương pháp sinh tổng hợp mới tạo ra một loại kháng sinh hiệu quả thay cho phương pháp hóa sinh cũ quả thực là một tin vui cho toàn thế giới. Khám phá mới này của ông hy vọng sẽ mở ra một hướng sản xuất kháng sinh mới giúp nhân loại bớt đi nỗi lo về những cái chết do siêu vi khuẩn gây ra.

Cho đến giờ, loài người đã chế tạo được rất nhiều loại thuốc kháng sinh khác nhau, tuy nhiên trên thực tế, rất khó có thể tìm thêm những loại kháng sinh mới từ tự nhiên. Do đó, các nhà khoa học rất quan tâm tới việc thay đổi cấu trúc hóa học của các loại dược phẩm hiện có, từ đó đẩy mạnh hoạt tính để chế tạo ra các loại thuốc mới, trong đó có thuốc kháng sinh. Phương pháp sinh tổng hợp này có nhiều ưu điểm so với những phương pháp hiện nay ở chỗ nó có thể thay đổi cấu trúc nhiều loại vi sinh vật và tìm ra những vật chất mới không tồn tại trong tự nhiên, đồng thời cũng có thể đưa vào sản xuất đại trà. Có thể nói, đây là công nghệ nguồn sản xuất kháng sinh mới rất hiệu quả, góp phần giảm được nguy cơ xuất hiện vi khuẩn kháng thuốc. Đó chính là điều khiến công trình này được cộng đồng khoa học thế giới chú ý.

Theo suckhoedoisong.vn